کالیبراسیون فرآیندی است که در آن مقایسه تجهیز و تجهیز مرجع انجام شده و ضمن تعیین انحرافات دستگاه ، وضعیت دستگاه نسبت به کلاس خود و حدود تعیین شده مشخص(گاها توسط سازنده) می گردد.در کالیبراسیون ، هر تجهیز به تجهیز مرجع بالاتری که خود کالیبره می باشد تا اتصال نهایی به استانداردهای اندازه گیری ملی و بین المللی متصل می گردد تا قابلیت ردیابی مفهوم گردد.

برای این مقصود سازندگان تجهیزات اندازه گیری در کلاس ها و سطح های متفاوتی از درستی اقدام به طراحی و ساخت تجهیزات اندازه گیری می کنند که هر کدام نسبت به سطح نیاز کاربر قابل انتخاب می باشد.

در مرحله بعدی کالیبراسیون ، که خطاها مشخص و با حدود مجاز مقایسه گردید در صورت وجود خطای بیش از حدود مجاز اقدام به تنظیم سیستم اندازه گیری خواهد شد که نباید با کالیبراسیون اشتباه گرفته شده و جزو فرآیند کالیبراسیون در نظر گرفته شود. پس از تنظیم ، سیستم مجددا باید کالیبره شده و در صورت امکان نتایج کالیبراسیون قبل از تنظیم و بعد از تنظیم مستند گردند.

کالیبراسیون معمولا بصورت تواتر زمانی انجام می شود که معمول ترین توالی کالیبراسیون یک سال می باشد و با نیاز و شرایط کاری تجهیز این زمان ممکن است کوتاه تر یا طولانی تر شود.

مطابق بند 3-4-8-7 استاندارد ISO/IEC 17025 تعیین فواصل کالیبراسیون با کاربر دستگاه بوده و آزمایشگاه کالیبره کننده نباید هیچ توصیه ای در این مورد بدون توافق مشتری داشته باشد.

زمانی که تجهیز کالیبره شده و خطاهای بیش از حدود مجاز دیده شود نسبت به تنظیم سیستم اقدام و دستگاه مجددا کالیبره می شود ، از این زمان اعتبار کالیبراسیون شروع می شود حال چه اطمینانی وجود دارد که این تجهیز یا حتی تجهیزی که در کالیبراسیون ، فاقد خطاهای غیرمجاز بوده تا مرتبه بعدی کالیبراسیون فاقد خطاهای غیرمجاز بوده و رانش بیش از انتظار نداشته و با ریسک های تعیین شده کار می کند؟

برای رفع این نقیصه باید برای فعالیت هایی برنامه ریزی کرد که باعث افزایش اطمینان کاربر به سیستم اندازه گیری شده و هرگونه رانش و خطاهای خارج از حدود مجاز را در فاصله دو کالیبراسیون متوالی قبل از آسیب به سیستم کیفیت شناسایی نمود. در برخی صنایع با حساسیت بالا مانند صنایع داروسازی ، غذایی و نظامی این مساله به مراتب مهم تر بوده و باید جدی تر گرفته شود چرا که علاوه بر ایجاد خسارت مالی باعث ایجاد خسارت جانی نیز خواهند شد که غیر قابل جبران خواهد بود.

به عنوان مثال درصورتیکه یک فریزر دارو در فاصله دو کالیبراسیون بدرستی عمل ننماید ممکن است باعث دورریخته شدن داروها یا الزام به بازگردانی داروها از دسترس مصرف کننده ها یا حتی آسیب های جانی به مصرف کنندگان گردد.

این نقیصه با انجام کنترل های میانی با برنامه قابل کاهش می باشد.

کنترل میانی ، فرآیندی برای تصدیق کالیبراسیون تجهیزات در فاصله ی زمانی بین کالیبراسیون های متوالی می باشد. این فرآیند تصدیق می کند که آیا رانش های بیش از حد مورد انتظار در سیستم ، در بازه زمانی بین کالیبراسیون ها رخ داده یا خیر؟ و اینکه هم چنان می توان با اطمینان و ریسک های مورد انتظار از تجهیزات استفاده نمود یا خیر!

این فرآیند مطابق بند 6-4-10 استاندارد ایزو 17025 درجایی که برای حفظ اعتماد به عملکرد تجهیزات ضروری باشد الزامی بوده و باید مطابق یک روش اجرایی انجام گیرد.

برخی مواردی که در این زمینه ممکن است مشاهده گردد به قرار زیر می باشد، که در زیر معیار های پذیرش بیان گردیده است.

تجهیز توسط سازنده تعیین شده و توسط کالیبراسیون با مرجع بالاتر و دارای قابلیت ردیابی این درستی تایید گردیده است. (کالیبراسیون اولیه)