رطوبت نسبی عبارتست از میزان رطوبت موجود در حجم‌ مشخصی از هوا به میزان توانایی آن هوا به جا دادن رطوبت در خود در دمای هوای مورد بحث تا رسیدن به اشباع و ایجاد قطره های آب.
نباید رطوبت نسبی و نسبت رطوبت باهم اشتباه شده و بجای هم بکار روند.
هرچه دمای هوابیشتر باشد توانایی آن برای جادادن رطوبت در خود بیشتر می شود.
مثال ساده آن ایجاد رطوبت (بخار آب) بیشتر در حمام در فصل زمستان می باشد. و علت ایجادقطرات آب بیشتر در دیواره ها و آیینه ، زود تر به اشباع رسیدن هوا در دمای پایین تر و ایجاد شبنم می باشد.
در چمبرهای رطوبت برای کنترل بهتر رطوبت باید دما نیز تحت کنترل و تا حد امکان ثابت باشد.چراکه با تغییر دما با توجه به تغییر توانایی هوا به جا دادن رطوبت در خود بشدت رطوبت نسبی نیز تغییر خواهد کرد.
بعنوان مثال در یخچال اگر درب کاملا آب بند و هوا محبوس باشد و دمای هوای داخل یخچال کاهش یابد رطوبت افزایش خواهد یافت.
علت ایجاد قطرات آب در دیواره یخچال
محاسبه دمای شبنم در صنعت بسیار مهم است چراکه در برخی سیکل ها وجود آب به شدت به تجهیزات و نیز محصول صدمه خواهد زد.
برای ایجاد رطوبت در صنعت از رطوبت سازهای گرم و سرد استفاده می شود.
در نوع گرم آب با دریافت گرما تبخیر شده و در نوع سرد با امواج التراسونیک یا روش های مشابه آب پودر شده و یا باکاهش فشار تبخیر می شود.
تجهیزات رطوبت سنجی بطور کلی به دو دسته هایگرومترها و سایکرومترها تقسیم می شوند.
هایگرومترها تجهیزات رطوبت سنجی هستند که از روش هایی چون خازن ، آیینه ، انبساط و انقباض الیاف و موی حیوانات و … استفاده می کنند.
سایکرومترها هم با اندازه گیری دمای خشک و تر به اندازه گیری رطوبت نسبی می پردازند.
برای محاسبه و اندازه گیری بسیاری از پارامترهای هوا از چارت های سایکرومتریک استفاده می شود.