مفهوم عدم قطعیت کالیبراسیون و اندازه گیری

عدم قطعیت و تضمین کیفیت نتایج, همه مقالات

عدم قطعیت کالیبراسیون و اندازه گیری مطابق تعریف درج شده در ISO/IEC GUIDE 99 عبارت است از پارامتری غیر منفی که پراکندگی مقادیری را که می توان به اندازه ده نسبت داد مشخص می کند.
به بیان ساده تر عدم قطعیت کالیبراسیون یا اندازه گیری بازه ای است که می توان به نتیجه اندازه گیری نسبت داد و میزان اطمینان به نتایج اندازه گیری را بیان می کند.هرچه عدم قطعیت کوچک تر باشه کیفیت نتیجه بالاتر بوده و اطمینان به نتایج بیشتر است.
عدم قطعیت مرکب با ترکیب مولفه ها که از منابع خطا استخراج می شوند محاسبه شده و در پایان در سطح اطمینان مورد نظر که معمولا 95 درصد می باشد گزارش می گردد.
برای گزارش عدم قطعیت بسط یافته در سطح اطمینان مورد نظر ، عدم قطعیت مرکب در ضریب همپوشانی متناظر بادرجه آزادی موثر در آن سطح اطمینان ضرب می شود.مراحل محاسبه عدم قطعیت کالیبراسیون به شرح ذیل می باشد.

تعیین کمیت مورد اندازه گیری و کالیبراسیون

شناسایی مولفه ها(منابع) عدم قطعیت در کالیبراسیون ، آزمون یا اندازه گیری

کمی کردن مولفه ها

استاندارد کردن مولفه های عدم قطعیت(بیان بصورت یک انحراف معیار)

ترکیب مولفه ها و استفاده از ضرایب حساسیت و هم بعد سازی

محاسبه عدم قطعیت بسط یافته در سطح اطمینان مورد نظر

ارزیابی مولفه های عدم قطعیت

مطابق مدرک GUM95 ارزیابی مولفه های عدم قطعیت به دو نوع (Type) تقسیم می شود. در ارزیابی نوع A عدم قطعیت اندازه گیری از توزیع آماری مقادیر اندازه گیری شده و مفاهیمی چون انحراف استاندارد و در ارزیابی نوع B عدم قطعیت اندازه گیری و کالیبراسیون از توابع چگالی احتمال که بر پایه متون علمی ، فنی و تجربی مانند متون علمی رسمی منتشر شده ، کلاس های درستی تجهیزات ، تجربیات کارکنان فنی ، گواهینامه های کالیبراسیون ، مواد مرجع و تغییرات و نوسانات موجود که در فرآیند حاصل می شوند استفاده می شود.

رابطه ریاضی مورد استفاده در ارزیابی نوع A که انحراف استاندارد را معین می کند و در واقع جذر واریانس می باشد بصورت زیر بیان می شود.